Kosova ile Sırbistan arasında ‘plaka’ gerilimi
Kosova’da Sırbistan tarafından verilen plaka ve kimlik belgelerinin yenilenmesine ilişkin kararın uygulanmasına saatler kala gerginlik arttı.
Kuzeyde Sırpların yoğun olduğu bölgelerde yollara barikatlar kuruldu, polise ateş açıldı. Sınır kapılarında yığılma yaşanırken, gerginlik nedeniyle sınırın geçişlere kapatıldığı açıklandı.
Kosova hükümeti, Haziran ayında aldığı kararla 1 Ağustos’tan itibaren Sırbistan tarafından verilen Kosova şehirlerinin isimlerini taşıyan plakaların değiştirilmesi zorunluluğu getirdi.
Ayrıca, 1 Ağustos’tan itibaren, Kosova’ya girecek tüm Sırbistan vatandaşlarına, Sırbistan’dan gelen kişisel kimlik belgelerinin yerini alacak geçici bir giriş-çıkış belgesi verilececeği duyuruldu.
Bu kararın “karşılılık ilkesi” çerçevesinde alındığı ve kayıt yenileme işleminin 1 Eylül’e kadar tamamlanacağı belirtildi.
Sırbistan yönetiminden tepki
Kosova hükümetinin bu kararı Sırbistan tarafından tepkiyle karşılandı.
Dışişleri Bakanı Nikola Selakoviç, “Arnavutların Kosova’da cehennemi hazırladığını” iddia etti.
Sırbistan’nın Kosova ile diyalog görüşmelerini yürüten heyetin başkanı Petar Petkoviç, kimlik kartları ve plakalarla ilgili kararların Brüksel’de varılan anlaşmalara aykırı olduğunu savundu.
Kosova’daki Sırp temsilcileriyle Raska’da bir toplantı yapan Petkoviç, “Kurti anlaşmayla da giriş-çıkış belgeleriyle de ilgilenmiyor, Kosova ve Metohija’da yaşayan Sırpların Sırp kimlik kartlarının kaldırılmasıyla ilgileniyor, çünkü bölgedeki Sırbistan devletinin izlerini silmek istiyor” dedi.
Güvenlik kaygıları
Kosova kurumlarının temsilcileri, kararların uygulanması başlamasıyla provokasyon ve güvenlik sorunları yaşanmasından endişeliydi. Bu nedenle, Kosova Güvenlik Konseyi toplantısının bugün yapılması kararlaştırıldı.
Başbakan Albin Kurti, dün yaptığı açıklamada, “Kanun dışı insanlar olduğunu biliyoruz. Yasalara uymayı sevmeyen ve Kosova devletine meydan okumak isteyen farklı tür ve renklerde kişiler olduğunu biliyoruz. Bu nedenle bu toplantı tüm önlemlerin alınıp alınmadığını tartışmak içindir. Her şey hukuk kuralları çerçevesinde uygulanıyor ve uygulanacak” dedi.
Sınır bölgelerinde gerginlik
Kararın uygulanmasının başlamasına saatler kala, Kosova’nın kuzeyinde sınır kapılarının bulunduğu bölgelerde gerginlik yaşandığı haberleri gelmeye başladı.
Polisin bölgeye intikalini engellemek isteyen yerel Sırp gruplar yolları kapatmaya başladılar. Sırplar Mitrovica-Bernjak ve Mitrovica-Jarinje otoyollarını çakıl ve mavnalarla dolu kamyonlarla kapattılar. Mitrovica-Bernjak karayolu üzerinde Zubin Potok’a bağlı Zupç köyüne barikat kuruldu.
Kuzeyde, Sırpların yoğun olarak yaşadığı Kuzey Mitrovica ve bazı yerlerde akşam saatlerinde sirenler çalmaya başladı.
Polis Kosova, ülkenin kuzeyindeki Bërnjak ve Jarinje’deki sınır noktalarının geçişlere kapatıldığını duyurdu.
Kuzeyde, Arnavut kökenli bazı kişilerin saldırıya uğradığı ve polislerin yaralandığı haberleri geliyor. Ancak, Kosova polisi bu haberleri yalanladı.
Karşılıklı suçlamalar
Kosova Cumhurbaşkanı Vjosa Osmani’nin danışmanı Blerim Vela, olayların Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic’in bilgisi dahilinde kışkırtıldığını belirterek, “Sahada durumun olası bir şekilde tırmanmasından Vucic’in sorumlu olacağını” söyledi.
Rusya Dışişleri Bakanlığı, Kosovalı liderleri, “durumu tırmandırmak için Kosova’daki Sırpları kasten kışkırtmakla” suçladı. Bakanlıktan yapılan açıklamada, “Kosova Arnavutlarının liderleri, Sırpların özgürlüklerine doğrudan saldırı sözkonusu olduğunda kayıtsız kalmayacaklarını ve askeri bir senaryoyu kışkırtmak için durumu kasten tırmandırdıklarını biliyorlar” denildi.
Kosova Başbakanı Albin Kurti, video mesajında, Sırbistan ile sınır kapılarında giriş-çıkış belgeleri verilmeye başlamadan önce bile, kuzeydeki yasadışı Sırp yapılarının yolları kapatmaya ve silah ateşlemeye başladığını söyledi. Kurti, “İsyanların başlıca sorumluları Vucic ve Petkoviç’tir.” dedi.
Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic ise Çarşamba günü yaptığı açıklamada, herhangi bir kanıt göstermeden, Arnavutluk ve Kosova yönetimlerini suçladı. Vucic, “Kosova’nın kuzeyinde çoğunlukla Sırpların yaşadığı bir saldırı planlandığını” iddia etti.
Uygulama ertelendi
Kosova hükümeti, etnik Sırpların çoğunlukta olduğu bölgelerde Sırbistan tarafından verilen araç plakalarının Kosova’dan alınacaklarla değiştire zorunluluğu uygulamasını erteledi
Uygulama 1 Ağustos’ta başlayacaktı ve bir ay içinde değiştirme zorunluluğu getiriyordu. Ancak, Pazar günü kuzeydeki etnik Sırplar yollara barikat kurdu ve silahlı kişiler protesto amacıyla ateş açtı.
BBC’nin haberine göre, kuralların uygulanması, ABD ve AB ile yapılan istişarelerin ardından bir ay ertelendi.
KFOR’dan “müdahale” mesajı
NATO, yüzlerce etnik Sırp’ın yeni kuralları protesto etmek için Sırbistan ile iki önemli sınır kapısının yakınına barikat kurup polisi iki geçiş kapısını kapatmaya zorlaması nedeniyle durumu “gergin” olarak nitelendirdi.
Kosova’daki ittifakın liderliğindeki misyon KFOR, “istikrar tehlikeye girerse” müdahale etmeye hazır olduğunu açıkladı.
Kosova polisi kendilerine herhangi bir yaralanma ihbarı gelmediğini söylese de silahlı kişiler tarafından ateş edildiğine dair raporlar da vardı.
News
