CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun daveti üzerine 12 Şubat’ta bir araya gelen İYİ Parti, Saadet Partisi, Gelecek Partisi, Demokrat Parti ve DEVA Partisi genel başkanının toplantısının ardından yeni bir model üzerinde uzlaşılan güçlendirilmiş parlamenter sistem modeli açıklandı.
Bilkent Otel’de Güçlendirilmiş Parlamenter Sisteme geçiş mutabakatını hazırlayan altı genel başkan yardımcısının metni okumasının ardından genel başkanlar protokole imza attı.
Yeni sistemin AK Parti ve MHP’nin kurduğu cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin yerine getirilmesi hedefleniyor.
Toplantıya basın mensuplarının yanı sıra, işçi sendikaları ve TÜSİAD dahil işveren örgütleri, kadın örgütleri, insan hakları örgütleri, barolar, Roman kanaat önderleri gibi sivil toplum temsilcileri katıldı.
İmza atılan mutabakat metni kitapçık şeklinde bin adet bastırıldı.
Mutabakat metni neleri içeriyor?
Cumhurbaşkanı’nın görev süresi
Bir defalığına yedi yıl için seçilecek
İkinci defa seçilemeyecek, siyasete dönemeyecek
2. Cumhurbaşkanlığı ile milletvekili seçimleri ayrı günlerde düzenlenecek
Milletvekilleri 5 yıllığına seçilecek
Yeni seçim yasası çıkarılacak. Seçim barajı yüzde 3’e düşürülecek
3. “Kuvvetler ayrılığı ilkesine dayalı demokratik hukuk devleti”
Yasama, yürütme ve yargı organları kuvvetler ayrılığı ilkesine uygun olarak ayrılacak.
Yargı bağımsızlığı sağlanacak
Meclisin yetkileri artırılacak
Meclis yeni başbakanı belirleyecek
Cumhurbaşkanı Meclis çoğunluğunun belirlediği adayı başbakan olarak atamak zorunda olacak
Meclis gensoru sistemiyle denetimini etkin hale getirecek.
Düşünce ve ifade özürlüğü, din ve vicdan özgürlüğü, toplantı, gösteri yürüyüşü, örgütlenme özgürlüğü, basın özgürlüğü, kadın hakları, çocuk hakları ve çevre hakları düzenlenecek.
YÖK kaldırılacak. Üniversiteler özerkleştirilecek
Yerel yönetimler güçlendirilecek. Yargı kararı olmaksızın hiçbir belediye başkanı görevden alınamayacak.
Yargı bağımsız yapıya kavuşturulacak
Çevre ihtilaflarını çözmek üzere uzman çevre mahkemeleri kurulacak
Merkez Bankası Başkanı değiştirilecek ve kurum bağımsız hale getirilecek
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK), Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), Rekabet Kurulu gibi kurumların yapısı ve üyeleri değiştirilecek
Radyo Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), Basın İlân Kurumu, TRT ve Anadolu Ajansının da yapısı ve yönetimi değiştirilecek