Hollanda hükümeti, yaygın olarak “gülme gazı” olarak bilinen, bilimsel adıyla “azot oksit” ya da “nitroz oksit”i (N2O) kullanan gençlerin sayısındaki artış ve sağlık riskleriyle ilgili endişeler nedeniyle yasaklıyor.
Ocak ayında başlayan yasak, gazın alınmasını, satılmasını veya sahiplenilmesini yasadışı hale getiriyor. Ancak yetkililer, bunun hala tıbbi amaçlarla ve gıda endüstrisinde kullanılabileceğini söylüyor.
Hükümet, ayrıca yasağın uyuşturucunun karıştığı karayolu trafik kazalarının sayısını azaltacağını umuyor.
Yol güvenliği gözlemcisi TeamAlert’e göre, gülme gazı son üç yılda Hollanda’da 1.800 kazada rol oynadı. TeamAlert’ten Maartje Oosterink bu ayın başlarında AD gazetesine “Günde neredeyse iki, bizi gerçekten şok eden rakamlar” dedi.
Avrupa’da yasal olarak bir engel olmaması, son yıllarda kulüp üyeleri ve festival müdavimleri arasında popülaritesini artırdı. Genellikle MDMA (ecstasy) veya ketamin gibi diğer ilaçlarla kombinasyon halinde kullanılıyor.
Gaz, çoğunlukla, teneffüs edilmeden önce balonlara boşaltılan küçük metal bidonlarda satılıyor.
Trimbos Enstitüsü’ne göre, Hollandalı parti müdavimlerinin yüzde 37’sinden fazlası düzenli olarak “gülme gazı” kullanıyor. Kullanıcıların çoğu gençler.
Etkileri konusunda endişeler var
Depresan türü ilacın beyin ve vücudun tepkisi üzerindeki etkisi konusunda ciddi endişeler var. Ağır düzenli kullanım ayrıca kalıcı sinir hasarına ve kalıcı felce neden olabilecek bir vitamin eksikliğine yol açabiliyor.
Sağlık, Refah ve Spordan Sorumlu Devlet Bakanı Maarten van Ooijen, hükümetin kararını açıklanırken, “Azot oksidin eğlence amaçlı kullanımı çok büyük sağlık risklerine yol açıyor” dedi.
Adalet Bakanı Dilan Yeşilgöz, yasağın polisin araçlarında azot oksitli gaz fişeği bulunan birini bulması halinde derhal harekete geçmesini sağlayacağını söyledi.
Uyuşturucunun artan popülaritesine ilişkin endişeler Hollanda’nın ötesine geçiyor.
İngiltere’de de çok yaygın
BBC’nin haberine göre, “azot oksit” İngiltere’de 16-24 yaşları arasında (esrardan sonra) en yaygın olarak kötüye kullanılan maddedir.
Kısa süre öne, İngiltere İçişleri Bakanlığı, kötüye kullanımıyla ilgili endişeler nedeniyle gazın tüm doğrudan tüketicilere satışını yasaklama çağrılarıyla karşı karşıya kaldı.
Krem şanti yapmak amacıyla yasal olarak alınıp satılabildiğinden, eğlence amaçlı kullanım için yaygın ve kolay bir şekilde kullanılabilir hale geldi.
Nitröz oksit, hastanelerde ve diş muayenehanelerinde hastalar tarafından solunan anestezik olarak büyük kutularda düzenli olarak kullanılıyor.
Uyuşturucu özelliğine sahip
Uyuşturucu yardım kuruluşu Re-Solv’un direktörü Stephen Ream, “nitröz oksidin eğlence amaçlı kullanımı her zaman yaygın olmamıştır” diyor ve ekliyor: “Tartışmalı 1995 yapımı Kids filminde karakterlerden birinin onu kullandığını gösteriyor, ancak gazın popülaritesi son beş yılda önemli ölçüde arttı,”
Küresel Uyuşturucu Araştırması 2015’e göre “gülme gazı” İngiltere’de en çok kullanılan dördüncü uyuşturucu konumunda. Hollanda’daki kullanım daha da yaygın.
İngiltere İçişleri Bakanlığı’na göre 2013-14’te yaklaşık 470.000 kişi azot oksit aldı. Aynı yıl 16-24 yaş arasındakilerin yüzde 7,6’sı ile özellikle gençler arasında popülerdi. Bu, kokain (yüzde 4,2) ve ecstasy (yüzde 3,9) almaktan daha büyük bir orandı.
Kayda geçen ölüm vakaları
Araştırmaya göre, İngiltere’de 2006-2012 yılları arasında gülme gazı kullanımıyla ilgili 17 ölüm vakası kayıtlara geçti.
Uyuşturucuların Kötüye Kullanımı Danışma Konseyi (ACMD), 2011’de bir ve 2010’da beş ölüm olduğunu söylüyor. ABD’de ise yılda yaklaşık 15 ölüm kaydediliyor.
İngiltere’de, 2007’de 23 yaşında bir adam, Birmingham’daki evinde büyük bir nitröz oksit silindirinin yanında ölü bulundu. Yakınlarda bir plastik poşet de bulunduğu bildirildi. Patolog, gazın solunması sonucunda boğulma nedeniyle öldüğü sonucuna vardı.
Diğerleri de tıbbi tanklar ve maskeler kullanarak ciddi riskler aldı. Ancak araştırmalara göre gazı tüketen insanların büyük çoğunluğu bunu balon kullanarak yapıyor.
Riskler ve yan etkileri
Royal College of Anesthetists’ten Dr. Anna-Maria Rollin, dışarıda geçirilen bir gecede, kontrolsüz bir ortamda insanların gazı teneffüs etmesinin uykulu hissetmeye başlama ve bayılma riski gibi sonuçları olduğunu söyledi. Rollin, “Beyin hasarı riski de sözkonusu. Bu riski almaya değmez” diye konuştu.
Ağır kullanım, ayrıca vücudun B12 vitamini depolarını tüketerek kansızlığa ve sinir hasarına neden olabiliyor. Küresel Uyuşturucu Araştırması, kullanıcıların yaklaşık yüzde 4’ünün uzuvlarda uyuşma, karıncalanma ve zonklayan ağrılar gibi semptomlara sahip olduğunu buldu.
Uzmanlara göre, “azot oksit” solumanın etkileri genel olarak gevşeme ve sakinlik, baş dönmesi, doğru düşünememe ve kıkırdama/kahkaha nöbetleri, ses bozulmaları ve hatta halüsinasyonlar şeklinde görülüyor.
Özellikle kapalı bir alanda gaz tüketilmesi veya plastik poşet kullanılması oksijen eksikliğine neden olabilir. Yoğun ve düzenli kullanım ciddi B12 vitamini eksikliğine ve kansızlığa yol açabilir; beyaz kan hücrelerinin oluşumunu da baskılayabilir.
Uzmanlar, bir kişinin nitröz oksit (azot oksit) kullandıktan sonra yere yığılması durumunda “hemen bir ambulans çağırın, boğulmasını önlemek için yan tarafına çevirin ve ambulans gelene kadar yanında kalın” uyarısında bulunuyor.
İngiliz kimyager keşfetti
1772’de İngiliz bilim adamı Joseph Priestley tarafından keşfedildi. 30 yıl içinde kimyager Humphry Davy onu eğlence amaçlı kullanmaya başladı.
Davy, yağlı ipek torbalardaki gazı solumaları için arkadaşlarını davet etmeye başladı ve bunu yaparak bir çılgınlık başlattı. 1819’da Times’da popüler bir sahne şovunu anlatan bir muhabir, “Azot oksit veya gülme gazı, güldükten sonra yerden iki metrelik şaşırtıcı bir yüksekliğe çıkan bir beyefendi tarafından solundu” diye yazdı.
Amerikalı filozofu William James, gülme gazı deneyimi yaşayan bir adamı şöyle anlatıyor: “Ne zaman onun tesirine girse, kâinatın sırrını biliyor, fakat aklı başına gelince unutuyordu. Sonunda, muazzam bir çabayla görüntü kaybolmadan önce sırrı yazdı. Tamamen iyileştiğinde, ne yazdığına bakmak için koştu. Şuydu: Her yere bir petrol kokusu hâkim.”
News
